Luật Căn cước năm 2023 được Quốc hội khóa XV, kỳ họp thứ 6, thông qua ngày 27/11/2023, gồm 07 chương, 46 điều, quy định về: Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu căn cước; thẻ căn cước, căn cước điện tử; giấy chứng nhận căn cước; quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan. Luật Căn cước có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2024, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 46: “Thẻ Căn cước công dân, chứng minh nhân dân hết hạn sử dụng từ ngày 15/1/2024 đến trước ngày 30/6/2024 thì có giá trị sử dụng đến hết ngày 30/6/2024”.
I. Luật Căn cước và những điểm mới so với Luật
Căn cước công dân
1. Chính thức đổi tên Căn cước công dân thành
Căn cước (Điều 3)
2. Bỏ thông tin quê quán và vân tay trên thẻ
Căn cước (Điều 18)
Thẻ Căn cước mới đã bỏ thông tin quê quán; nơi thường trú, vân
tay, đặc điểm nhận dạng thay bằng thông tin nới đăng ký khai sinh và nơi cư
trú.
3. Bổ sung quy định thu thập thông tin sinh
trắc học (Điều 16 và Điều 23)
- Thu nhận thông tin sinh trắc học mống mắt
đối với công dân từ đủ 06 tuổi trở lên khi thực hiện thủ tục cấp Căn cước.
- Thông tin sinh trắc học về ADN và giọng nói
được thu thập khi người dân tự nguyện cung cấp khi thực hiện thủ tục cấp Căn
cước.
4. Giá trị sử dụng của thẻ Căn cước công dân,
Chứng minh nhân dân đã được cấp (Điều 46)
- Thẻ Căn cước công dân được cấp trước ngày
01/7/2024 vẫn có giá trị sử dụng đến hết thời hạn được ghi trên thẻ. Công dân
khi có nhu cầu thì được cấp đổi sang thẻ Căn cước.
- Thẻ Căn cước công dân, Chứng minh nhân dân
hết hạn sử dụng từ ngày 15/1/2024 đến trước ngày 30/6/2024 thì tiếp tục có giá
trị sử dụng đến hết ngày 30/6/2024.
- Các loại giấy tờ có giá trị pháp lý đã phát
hành có sử dụng thông tin từ Chứng minh nhân dân, thẻ Căn cước công dân vẫn giữ
nguyên giá trị sử dụng.
5. Chứng minh nhân dân 9 số sẽ hết hiệu
lực từ 01/01/2025 (Điều 46)
Chứng minh nhân dân còn thời hạn sử dụng thì
được sử dụng đến hết ngày 31/12/2024.
6. Mở rộng đối tượng được cấp thẻ Căn cước
(Điều 18 và Điều 19)
- Công dân Việt Nam dưới 14 tuổi cấp thẻ Căn
cước theo nhu cầu.
- Công dân Việt Nam không đủ điều kiện đăng ký
thường trú, đăng ký tạm trú nếu được cập nhật thông tin nơi ở hiện tại vào Cơ
sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
7. Cấp thẻ Căn cước cho người dưới 06 tuổi
(Điều 23)
- Người đại diện hợp pháp thực hiện thủ tục
cấp thẻ Căn cước cho người dưới 06 tuổi thông qua cổng dịch vụ công hoặc ứng
dụng Định danh quốc gia.
- Không thu nhận thông tin nhân dạng, sinh
trắc học đối với người dưới 06 tuổi.
8. Bổ sung quy định cấp Giấy chứng nhận căn
cước cho ngưởi gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch (Điều 3 và Điều 30)
- Giấy chứng nhận căn cước là giấy tờ tùy thân
chứa đựng thông tin về căn cước của người gốc Việt Nam, chưa xác định được quốc
tịch đang sinh sống ở Việt Nam từ 06 tháng trở lên.
- Giấy chứng nhận căn cước có giá trị chứng
minh về căn cước để thực hiện các giao dịch, thực hiện quyền, lợi ích hợp pháp
trên lãnh thổ Việt Nam.
9. Bổ sung quy định cấp Căn cước điện tử (Điều
31 và Điều 33)
- Mỗi công dân Việt Nam được cấp 01 Căn cước
điện tử. Căn cước điện tử của Công dân được cấp cơ quan quản lý căn cước Bộ
Công an tạo lập ngay sau khi công dân hoàn thành thủ tục cấp tài khoản Định
danh điện tử từ mức độ 2 trở lên (VNeID).
- Căn cước điện tử sử dụng để thực hiện thủ
tục hành chính, dịch vụ công, các giao dịch và hoạt động khác theo nhu cầu của
công dân.
10. Bổ sung quy định về tích hợp thông tin
thông tin vào thẻ căn cước (Điều 22)
- Thông tin tích hợp vào thẻ Căn cước bao gồm
thông tin thẻ bảo hiểm y tế, sổ bảo hiểm xã hội, giấy phép lái xe, giấy khai
sinh, giấy chứng nhận kết hôn hoặc giấy tờ khác do Thủ tướng Chính phủ quyết
định.
- Người dân đề nghị tích hợp thông tin vào thẻ
căn cước khi có nhu cầu hoặc khi thực hiện vào việc cấp thẻ căn cước.
- Việc sử dụng thông tin được tích hợp vào thẻ
căn cước có giá trị tương đương như việc cung cấp thông tin hoặc sử dụng giấy
tờ có chứa thông tin đó trong thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ công, các
giao dịch và hoạt động khác.
II. Tài khoản Định danh điện tử (VNeID)
1. Lợi ích của tài khoản Định danh điện tử
(VNeID)
- Thông tin cư trú (Hộ khẩu điện tử)
- Thay thế được các loại giấy tờ cá nhân bằng
định danh điện tử trên ứng dụng như thẻ Căn cước công dân, Giấy phép lái xe,
Thẻ bảo hiểm y tế và cả hộ chiếu khi đi máy bay trên lãnh thổ Việt Nam...
- Thực hiện các giao dịch trực tuyến: Truy cập
dịch vụ công trực tuyến một cách thuận tiện và nhanh chóng, không cần khai báo,
điền thông tin nhiều lần...
- Cung cấp, chia sẻ thông tin cá nhân với bên
thứ ba thông qua quét mã QR.
- Tố giác tội phạm, phản ánh về tình hình an
ninh trật tự.
- Bảo mật thông tin người dùng.